Bazı bireylerde kanser, çevresel faktörlerden çok genetik yatkınlık nedeniyle gelişir. Ailede aynı tür kanserin genç yaşlarda ve birden fazla kişide görülmesi, herediter (kalıtsal) kanser sendromları açısından önemli bir uyarıdır. Bu sendromlar arasında en sık karşılaşılanlar Lynch Sendromu (Herediter Nonpolipozis Kolorektal Kanser - HNPCC) ve FAP (Familyal Adenomatozis Polipozis) gibi genetik bozukluklardır.
⸻
Kimler Risk Altındadır?
• Ailede birden fazla kişide bağırsak, rahim, yumurtalık, mide ya da idrar yolları kanseri olanlar
• Genç yaşta (50 yaş altı) kolorektal kanser tanısı alanlar
• Bir kişide birden fazla kanser türü gelişenler
• Kalıtsal kanser gen mutasyonları (MLH1, MSH2, APC vb.) saptanan bireyler
⸻
Tanı ve Genetik Değerlendirme
Herediter kanser riskine sahip bireyler, merkezimizde kapsamlı şekilde değerlendirilir.
• Aile ağacı analizi
• Genetik danışmanlık ve testler
• Kolonoskopi ve endoskopi gibi tarama yöntemleri
• Gerekli durumlarda jinekolojik değerlendirme yapılır.
Erken tanı ile kanser oluşmadan önce önleyici adımlar atmak mümkündür.
⸻
Cerrahi Yaklaşımlar ve Takip
Bazı herediter sendromlarda, kanser gelişme riski çok yüksek olduğu için koruyucu cerrahi gerekebilir.
Uygulanan başlıca işlemler:
• Subtotal veya total kolektomi (tüm kalın bağırsağın alınması)
• İleal Pouch-Anal Anastomozu (kalıcı stoma olmadan yaşam kalitesini korumaya yönelik cerrahi)
• Risk azaltıcı jinekolojik cerrahiler (kadın hastalarda)
Cerrahi sonrası hastalar, uzun dönemli takip protokolleriyle izlenir. Düzenli görüntüleme ve kontrollerle yeni riskler erken fark edilir.
⸻
Multidisipliner Takım Yaklaşımı
Herediter kanser sendromlarının yönetimi; genetik uzmanları, kolorektal cerrahlar, gastroenterologlar, jinekologlar ve psikolojik destek birimleri arasında yakın bir iş birliği gerektirir. Merkezimizde her hasta için kişiye özel bir izlem planı oluşturulur.
⸻
Genetik risk kader değildir. Bilgi, tarama ve zamanında müdahale sayesinde hem kansersiz bir yaşam sürdürülebilir hem de aile bireyleri için önleyici adımlar atılabilir.